Strona główna
Położenie
Historia
Zabytki
Przemysł i gospodarka
Oświata
Obiekty sakralne
Sławni Skawinianie
Folklor
Kultura



Zabytki

Stare centrum Skawiny - rynek i przyległe do niego uliczki zachowały średniowieczny, pochodzący z okresu lokacji miasta, układ urbanistyczny. Najstarsze kamieniczki pochodzą z XVIII wieku.

Parafialny kościół p.w. ŚŚ. Apostołów Szymona i Judy Tadeusza został ufundowany wraz z lokacją Skawiny przez króla Kazimierza Wielkiego 22 maja 1364 r. Kościół był murowany z wapienia skalistego. Pierwszy raz płonął w roku 1704r. Doszczętnie spalony został
w 1815 r. , w tym samym czasie doczekał się odbudowy i konsekracji
w 1826 r. U schyłku XIX wieku podwyższono i zwieńczono czterema wieżyczkami wieżę kościoła (według projektu znanego architekta Władysława Ekielskiego) Z dawnej świątyni zachowały się dwa ostrołukowe, kamienne portale z XIV w. oraz gotyckie, kute w żelazie drzwi z tego samego okresu, przy wejściu do prezbiterium z kruchty południowej. W bocznej nawie ukazuje się piękna czternastowieczna chrzcielnica z blachy miedzianej, a w kruchcie zachodniej - osiemnastowieczny wizerunek Madonny z Dzieciątkiem, tzw. Matka Boska Skawińska. Z XIX stulecia pochodzą dwa cenne obrazy w prezbiterium: "Budzenie pasterzy" i "Złowienie ryby ze złotymi skrzelami" oraz wizerunek Matki Boskiej Bolesnej w nawie północnej, a także dwa obrazy W. E. Radzikowskiego: Chrystus Ukrzyżowany oraz Ś.Ś. Apostołowie Szymon i Juda Tadeusz. Te ostatnie umieszczone są w ołtarzu głównym. Na zewnątrz w obrębie ogrodzenia znajduje się odnowiony w międzywojniu grób skawinianina ks. Walentego Troski. Ksiądz Troska, syn bogatego mieszczanina skawińskiego, był na początku XVII wieku rektorem Akademii Krakowskiej. Rodzinnemu miastu podarował swą obszerną bibliotekę, a także ufundował stypendia szkolne dla dzieci z ubogich rodzin. Drugi, mniejszy kościół p.w. Najświętszej Marii Panny powstał obok ufundowanego w 1471 roku przez opata tynieckiego Macieja ze Skawiny szpitala, pełniącego zarazem funkcję przytułku dla ubogich. Drewniany budynek kościoła został na początku XVII wieku zastąpiony murowanym. W niezmienionym kształcie przetrwał do dziś. Największą jego atrakcją jest Ukrzyżowanie - cenne malowidło na desce z 1640 r. Zbudowany w XVI wieku ratusz został rozebrany przez konfederatów barskich znajdujących się w Skawinie. Odbudowany już w 1777 roku budynek przetrwał ledwie 30 lat. W 1903 roku Władysław Ekielski zaprojektował nowy ratusz. Budynek przetrwał do dnia dzisiejszego. W parku miejskim, w miejscu, gdzie niegdyś stał zamek Kazimierza Wielkiego, wznosi się budynek zajmowany obecnie przez Centrum Kultury i Sportu. Otoczony murami i fosą zamek został zniszczony przez wojska szwedzkie w latach 1655-1657. Na wzgórzu zamkowym Towarzystwo Gimnastyczne Sokół wybudowało na początku XX wieku swą skawińską siedzibę. Stąd właśnie w sierpniu 1914 roku wyruszyli na wojnę ochotnicy ze Skawiny. Przez długi okres czasu w Skawinie dominowało budownictwo drewniane. Jeszcze kilkadziesiąt lat temu znajdowało się w Skawinie wiele takich budynków, jak te na ul. Kazimierza Wielkiego. Do dziś pozostały już tylko nieliczne. Pod koniec XVIII wieku powstał budynek, który na przestrzeni 200 lat pełnił wiele funkcji. Była tu karczma, szkoła, a później sąd grodzki. Obecnie działa w nim Miejski Ośrodek Szkolno-Wychowawczy. W starej części budynku zachowały się grube, XVIII-wieczne mury oraz kolebkowe sklepienia. Wschodnia część Skawiny obejmuje dawną wieś Korabniki. Historia Korabnik jest równie długa, jak samej Skawiny. Była to niegdyś wieś służebna dworu krakowskiego. Szczególnie ciekawą pozostałością odległych czasów jest prześliczny renesansowy, piętrowy dwór-pałac zbudowany w latach 1540-1580 przez Pawła Korytkę. Dobrze zachowane fragmenty oryginalnego obiektu nadal tkwią w części parterowej i piwnicach pałacu. Obecny kształt budynek przybrał pod koniec XIX wieku za sprawą Edwarda Brudzewskiego. Pałac został odbudowany przez obecnego właściciela Antoniego Ryniaka. W ogrodzie pałacowym znajdują się kilkusetletnie drzewa pomniki przyrody. Miejsce to było przed stu laty częstym celem wypraw krakowskich sław: serdecznie je kochał Stanisław Wyspiański, bywali tu również Lucjan Rydel i Kazimierz Przerwa Tetmajer. Warte podziwu przez turystów goszczących w podkrakowskim miasteczku są podskawińskie wsie. W Woli Radziszowskiej znajduje się zabytek klasy "0", jeden z najstarszych i najcenniejszych przykładów drewnianego gotyckiego budownictwa typu małopolskiego - modrzewiowy kościółek z końca XV wieku. Szczególną uwagę zwraca czworoboczna wieża, z hełmem naśladującym wyższą wieżę Kościoła Mariackiego w Krakowie. Do najcenniejszych zabytków wewnątrz kościoła należy obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem z połowy XV wieku oraz drewniany krucyfiks z początku XVI wieku. Radziszów to wieś istniejąca już ponad 800 lat. Na początku XIX powstał tam dwór Dzieduszyckich, niegdyś była baza zaopatrująca powstańców z 1863 r. w niezbędne wyposażenie, a potem szkoła. Nieopodal dworu stoi otoczony wiekowymi lipami kościół pw. Św. Wawrzyńca i Św. Małgorzaty, wzmiankowany już w 1325 roku, a przebudowany w roku 1841. W jego wnętrzu przyciągają uwagę wczesnobarokowe ołtarze z XVII wieku. Z kolei Jurczyce i Polanka to siedziby zasłużonego dla Polski rodu Hallerów. Oba dwory, choć zniszczone są otoczone pięknymi i malowniczymi parkami, w obu wsiach żyje nadal legenda Błękitnego Generała i jego krewnych. Kolejną wsią związaną z Hallerami jest Krzęcin, gdzie na cmentarzu znajduje się ich grób rodzinny. Pierwsze wzmianki o wsi pochodzą z połowy XIII wieku. Największą atrakcją Krzęcina jest dwuwieżowy drewniany kościół pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny. W późnobarokowym wnętrzu wyróżnia się w ołtarzu głównym słynący łaskami obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem. W bezpośredniej bliskości Skawiny trafimy na zwarte kompleksy leśne z rezerwatem przyrody Kozie Kąty w pobliżu Radziszowa. Na terenie miasta i gminy Skawina znajduje się również jedenaście zabytkowych parków.



Strona o gminie Skawina
Oficjalna strona gminy Skawina